A gdyby tak… nie posłać dziecka do szkoły 1 września?

Najczęściej do szkoły nie chcą chodzić sami zainteresowani czyli dzieci. Niewiele osób zastanawia się nad konsekwencjami zatrzymania dziecka w domu przez opiekunów i nie posyłania go do szkoły. Ustawodawca przewidział jednak takie sytuacje i wyposażył system oświaty w narzędzia, które mają na celu wyegzekwowanie od krnąbrnych rodziców realizacji przez nich obowiązku szkolnego ich dzieci. Jakie sankcje czekają nas w przypadku nie posłania dziecka do szkoły? Opinia Marty Kędziory – Dudek, prawnika z Kancelarii NK Legal.   Każdemu obywatelowi naszego kraju przyznano konstytucyjne prawo do nauki. Na mocy art. 70 Konstytucji RP, z prawem do nauki skorelowany jest obowiązek nauki do 18 roku życia. System oświaty obejmuje przedszkola, szkoły i inne, różnego rodzaju placówki, których zadaniem z założenia jest wykształcić i pomóc dziecku w jego osobistym rozwoju.   Grzywna nawet do 50 tysięcy złotych!   Obecnie na podstawie art. 15 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, nauka jest obowiązkowa do ukończenia 18 roku życia, przy czym obowiązek szkolny dziecka rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 6 lat, oraz trwa do ukończenia gimnazjum, nie dłużej jednak niż do ukończenia 18 roku życia.   Od początku nowelizacja ustawy o systemie oświaty w zakresie obniżenia wieku od którego dzieci rozpoczynają edukację w szkole podstawowej wzbudzała wiele kontrowersji. Pomimo niechęci części społeczeństwa projekt został wprowadzony w życie. Rodzice dziecka, które podlega obowiązkowi szkolnemu, co dotyczy obecnie również sześciolatków, są zobowiązani do dopełnienia czynności związanych ze zgłoszeniem dziecka do szkoły, zapewnienia regularnego uczestnictwa dziecka w zajęciach szkolnych oraz zapewnienia warunków umożliwiających dziecku przygotowanie się do zajęć. Zgodnie z art. 20 ustawy o systemie oświaty zaniechanie wypełniania obowiązku nauki lub obowiązku szkolnego podlega egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Dla osoby nieposiadającej wykształcenia prawniczego może brzmieć to dość tajemniczo, ale treść przepisu sprowadza się do zastosowania regulacji zawartej w ustawie z dnia  17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Zgodnie z przepisami wspomnianej ustawy środkiem egzekucji obowiązku szkolnego będzie wymierzenie kary grzywny. Oczywiście grzywna nałożona będzie na rodziców bądź opiekunów, gdyż są oni przedstawicielami ustawowymi dziecka i na nich ciąży obowiązek bezpośredniego czuwania nad wykonywaniem obowiązku szkolnego. Warto zaznaczyć, że opiekunowie dziecka z powodu zaniechań obowiązku szkolnego dziecka, mogą być ukarani grzywną wielokrotnie, do momentu gdy zaczną wypełniać obowiązki jakie nakłada na nich ustawa o systemie oświaty bądź do osiągnięcia górnej granicy łącznej kwoty grzywien, która wynosi 50 000,00 zł.   Szczególne kompetencje w zakresie realizacji egzekwowania obowiązku szkolnego, ustawa o systemie oświaty przyznaje dyrektorom szkół, gdyż są oni zobowiązani do pełnienia kontroli nad wykonywaniem przez opiekunów dzieci obowiązku szkolnego, w tym również polegającego na zgłoszeniu dziecka do szkoły we właściwym terminie, współdziałania z rodzicami w celu zapewnienia dziecku warunków umożliwiających przygotowanie się do zajęć szkolnych. Dyrektorzy są również zobowiązani do prowadzenia ewidencji spełniania obowiązku szkolnego.   Wentyl bezpieczeństwa   Abstrahując od umyślnych zaniechań wypełniania obowiązku szkolnego jakich dopuszczają się rodzice, osobną kwestią wymagającą rozważenia jest konieczność odroczenia obowiązku szkolnego w przypadku gdy dziecko nie jest gotowe na rozpoczęcie nauki mając 6 lat. Ustawodawca przewidział takie okoliczności, co jest swoistym wentylem bezpieczeństwa dla dzieci, których rozwój nie pozwala na rozpoczęcie nauki w szkole podstawowej w wieku 6 lat. W takiej sytuacji rodzice mają prawo wystąpić z wnioskiem do dyrektora szkoły podstawowej w obrębie której zamieszkuje dziecko z wnioskiem o odroczenie obowiązku szkolnego. Wniosek musi zawierać opinię wydaną przez publiczną poradnię psychologiczno-pedagogiczną albo niepubliczną poradnię psychologiczno-pedagogiczną spełniającą wymogi ustawowe, z której wynikać będzie potrzeba odroczenia obowiązku szkolnego w danym roku szkolnym. Odroczyć obowiązek szkolny można o jeden rok. Dziecko wobec którego odroczono obowiązek szkolny kontynuuje przygotowanie przedszkolne w przedszkolu lub w innej formie wychowania przedszkolnego.   Ucz dziecko w domu   Alternatywą dla umyślnego występowania przeciwko systemowi oświaty i zaniechania obowiązku zgłoszenia dziecka do szkoły jest nauczanie domowe. Przepisy ustawy o systemie oświaty przewidują możliwość spełniania obowiązku szkolnego poza szkołą pod warunkiem spełnienia przesłanek i wymogów wskazanych w przepisach prawa. Na nauczanie domowe zgodę w formie decyzji wydaje dyrektor właściwej dla dziecka placówki, na wniosek opiekunów prawnych dziecka. Do wniosku załączyć należy opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej, oświadczenie rodziców o zapewnieniu dziecku warunków umożliwiających realizację podstawy programowej obowiązującej na danym etapie kształcenia, zobowiązanie rodziców do przystępowania w każdym roku szkolnym przez dziecko spełniające obowiązek szkolny lub obowiązek nauki do rocznych egzaminów klasyfikacyjnych. Po zdaniu egzaminów klasyfikacyjnych obejmujący poszczególne etapy kształcenia, dziecko otrzymuje świadectwa ukończenia poszczególnych klas. Nauczanie domowe pomimo, że odbywa się w domu jest koordynowane i nadzorowane przez dyrektorów właściwych placówek oświatowych.   Niezależnie od tego jaką drogę kształcenia opiekunowie wybiorą dla swoich dzieci, uchylanie się od obowiązku szkolnego może mieć poważne konsekwencje, a grzywna może wcale nie być tą  najdolegliwszą sankcją. W końcu dzieci to najwyższe dobro i całe życie martwimy się o ich przyszłość. Nie możemy więc zapominać, że edukacja dziecka jest, a raczej powinna być, dla każdego rodzica zagadnieniem priorytetowym.   Marta Kędziora – Dudek Prawnik Kancelaria NK Legal      ]]>