Zasiedzenie jest jedną z form nabycia własności, przewidzianą w przepisach kodeksu cywilnego. Przez zasiedzenie można nabyć własność zarówno nieruchomości, jak i rzeczy ruchomej. Przesłankami nabycia przez zasiedzenie nieruchomości są nieprzerwane posiadanie samoistne nieruchomości oraz upływ określonego czasu (20 lat lub 30 lat, w zależności od dobrej lub złej wiary posiadacza). W przypadku rzeczy ruchomych przesłankami ich nabycia przez zasiedzenie jest również ciągłe posiadanie samoistne rzeczy, upływ określonego terminu (3 lata) i dobra wiara posiadacza.
Upływ czasu potrzebny do stwierdzenia, iż doszło do zasiedzenia jest konieczny. Jednakże może dojść do sytuacji w której bieg terminu konieczny do stwierdzenia zasiedzenia zostanie przerwany. Ustawodawca bowiem, przewidział taką możliwość poprzez odesłanie zawarte w art. 175 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym do biegu zasiedzenia stosuje się odpowiednio przepisy o biegu przedawnienia roszczeń, a zatem również przepisy dotyczące przerwania biegu przedawnienia. Zgodnie z art. 123 § 1 kodeksu cywilnego bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia (pkt. 1), przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje (pkt. 2) oraz przez wszczęcie mediacji (pkt. 3).
W doktrynie jak i w orzecznictwie kwestia przerwania biegu zasiedzenia budzi wiele kontrowersji. Podkreśla się jednak, że przerwanie biegu zasiedzenia następuje przez czynność podjętą przez właściciela rzeczy, a nie przez jakąkolwiek osobę, która jest zainteresowana nieruchomością (Kodeks Cywilny. Komentarza. Tom II. Własność i inne prawa rzeczowe, red. Gudowski Jacek, 2016). Ponadto według stanowiska doktryny, czynność w rozumieniu art. 123 § 1 pkt. 1 kodeksu cywilnego powinna być podjęta przeciwko posiadaczowi samoistnemu danej rzeczy. Jako przykłady czynności, które przerywają bieg zasiedzenia w rozumieniu art. 123 § 1 pkt. 1 kodeksu cywilnego można wymienić wniesienie powództwa windykacyjnego, powództwa o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, powództwa o ustalenie prawa własności (Kodeks cywilny. Komentarz, red. prof. dr hab. Edward Gniewek, prof. dr hab. Piotr Machnikowski, 2016). Ponadto bieg zasiedzenia przerywa wniosek współwłaściciela o zniesienie współwłasności nieruchomości w stosunku do innego współwłaściciela, który jest posiadaczem nieruchomości (Postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 22 sierpnia 2007 r., III CSK 41/07).
Wątpliwości również budzi kwestia możliwości przerwania biegu zasiedzenia na podstawie art. 123 § 1 pt. 2, tj. przez uznanie własności. Jednakże przeważa pogląd, iż uznanie własności nie prowadzi do przerwania biegu zasiedzenia.
Natomiast jak najbardziej możliwe jest przerwanie biegu zasiedzenia na podstawie art. 123 § 1 pkt. 3, tj. poprzez wszczęcie mediacji na podstawie art. 1831 – 18315 kodeksu postępowania cywilnego (Kodeks cywilny. Komentarz, red. prof. dr hab. Edward Gniewek, prof. dr hab. Piotr Machnikowski, 2016).
Katarzyna Staszczyk
