Na mocy Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 14 czerwca 2023 r. w sprawie odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego z początkiem lipca przestaje obowiązywać stan zagrożenia epidemicznego, który wprowadzony był w związku
z epidemią wirusa SARS-CoV-2.
W konsekwencji, przestaną obowiązywać ograniczenia dotyczące niektórych obowiązków pracodawcy wynikających z kodeksu pracy ustanowione ustawą z dnia 2 marca 2020 r.
o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Dotyczy to między innymi obowiązków w zakresie wykonywania badań medycyny pracy oraz szkoleń BHP.
Badania lekarskie
Mianowicie, zgodnie z art. 12a ww. „specustawy covidowej” zawieszono jeden
z podstawowych obowiązków pracodawców w postaci kierowania pracowników na okresowe badania lekarskie, o czym stanowi art. 229 kodeksu pracy. W związku z odwołaniem stanu zagrożenia epidemicznego, pracownik i pracodawca są obowiązani niezwłocznie podjąć wykonywanie zawieszonych obowiązków w przedmiocie wykonania badań okresowych, których obowiązek wykonywania był przez ostatnie 3 lata zawieszony. Przepisy nakazują wykonanie tych badań „niezwłocznie”, co oznaczać należałoby jako wykonanie ich
w najbliższym możliwym czasie, bez zbędnej zwłoki i oczekiwania, jednak co istotne ustawodawca wskazał jednak przy czym maksymalny termin na ich wykonanie – muszą one być wykonane nie później niż w ciągu 180 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego.
Warto również w tym miejscu zaznaczyć, że w okresie epidemii czy zagrożenia epidemicznego mogło dojść do sytuacji, w której badanie pracownika było przeprowadzone
i wydane zostało orzeczenie dopuszczające pracownika do pracy, lecz przez lekarza nie będącego specjalistą z zakresu medycyny pracy. Takie orzeczenie straci moc po upływie 180 dni od odwołania stanu zagrożenia, a zatem w takim przypadku, badania także należy wykonać, aby pracownik mógł świadczyć po upływie ww. terminu pracę, legitymując się już stosownym orzeczeniem wydanym przez lekarza specjalistę z zakresu medycyny pracy.
Szkolenia BHP
Nadto, w okresie epidemii i zagrożenia epidemicznego, na mocy art. 12e ww. ustawy przewidziano wydłużenie do 60 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemii, terminu na przeprowadzenie szkolenia okresowego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy lub bezpieczeństwa i higieny służb. Co ważne, powyższe wydłużenie terminu, dotyczy jedynie tych szkoleń, których termin przeprowadzenia przypadał:
– w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego,
– w okresie obowiązywania stanu epidemii,
– w okresie 30 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego (czyli 30 dni od dnia 1 lipca 2023 r.).
Oznacza to, że pracodawcy w ciągu najbliższych 60 dni muszą przeprowadzić szkolenia okresowe w dziedzinie BHP.
Ustawodawca dał zatem pracodawcom czas na to, by zdążyli zrealizować przywrócone obowiązki w kwestii badań okresowych medycyny pracy czy też szkoleń BHP, które w okresie epidemii czy też zagrożenia epidemicznego były niewykonywane. Pracodawcy nie powinni jednak czekać na ostatnią chwilę, by nie ryzykować, że któryś z terminów mógłby nie zostać dotrzymany, np. ze względu na czas oczekiwania w podmiotach trudniących się przeprowadzaniem szkoleń, czy wykonywaniem badań medycyny pracy.
Trzeba bowiem pamiętać, że zarówno kierowanie pracowników na badania okresowe medycyny pracy, jak i szkolenia BHP stanowi obowiązek pracodawcy, którego naruszenie kwalifikowane może być jako wykroczenie pracodawcy.
Ewa Kosior Radca Prawny – senior associate
NK Legal Partners
