Wielu wierzycieli, aby zdyscyplinować swoich dłużników w regulowaniu płatności, dokonuje wpisu ich zobowiązań do Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej (dalej zwanego: KRD). Oczywiście powyższe dotyczy jedynie wierzycieli mających zawarte odpowiednie umowy z KRD o udostępnianiu informacji gospodarczych, a takich podmiotów na rynku jest coraz więcej.
Wpis do KRD może mieć bowiem poważne konsekwencje biznesowe
Wpis do KRD może mieć bowiem poważne konsekwencje biznesowe, gdyż przyszli potencjalni kontrahenci, uzyskawszy informacje o zobowiązaniach danego podmiotu gospodarczego względem wierzycieli, mogą nie być skłonni do zawierania z nim umów, a także do podejmowania jakichkolwiek innych stosunków gospodarczych.
Skąd wynika uprawnienie wierzyciela do wpisu danego dłużnika do KRD? Podstawę prawną w tym zakresie stanowią przepisy ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (Dz.U. 2010 nr 81 poz. 530) – zwanej dalej Ustawą. Na przesłanki konieczne do wpisu do rejestru dłużnika będącego przedsiębiorcą wskazuje art. 15 ust. 1 Ustawy: „Wierzyciel może przekazać do biura (KRD – dop. red.) informacje gospodarcze o zobowiązaniu dłużnika niebędącego konsumentem (czyli przedsiębiorcy – dop. red.) wyłącznie wówczas, gdy są spełnione łącznie następujące warunki:
1) zobowiązanie powstało w związku z określonym stosunkiem prawnym, w szczególności z tytułu umowy związanej z wykonywaniem działalności gospodarczej;
2) łączna kwota wymagalnych zobowiązań dłużnika niebędącego konsumentem wobec wierzyciela wynosi co najmniej 500 złotych oraz są one wymagalne od co najmniej 60 dni;
3) upłynął co najmniej miesiąc od wysłania przez wierzyciela listem poleconym albo doręczenia dłużnikowi niebędącemu konsumentem do rąk własnych, na adres do doręczeń wskazany przez dłużnika niebędącego konsumentem, a jeżeli nie wskazał takiego adresu – na adres siedziby dłużnika lub miejsca wykonywania działalności gospodarczej, wezwania do zapłaty, zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura, z podaniem firmy i adresu siedziby tego biura.”.
Kwestią, na którą warto zwrócić uwagę, jest to iż do KRD mogą zostać wpisani także dłużnicy, których zobowiązania są przedawnione. Przedawnienie bowiem nie powoduje wygaśnięcia długu, a jedynie daje prawo dłużnikowi do odmowy jego spłaty wierzycielowi. Ponadto istotne jest także to, że wierzytelność danego wierzyciela, którą ma on względem dłużnika, nie musi zostać stwierdzona orzeczeniem sądu.
Co w przypadku kiedy nadal widniejesz w KRD?
Co w przypadku gdy nasz dług został już spłacony, a mimo to nadal widniejemy w KRD albo gdy nieuczciwy wierzyciel zamieści wpis o długu, który nie istnieje, albo wreszcie – co jest najczęstszym przypadkiem – gdy wierzyciel wpisze do KRD wierzytelność sporną, której zapłatę kwestionujemy? Już na wstępie należy wskazać, że na podstawie art. 29 Ustawy wierzyciel zobowiązany jest niezwłocznie, a nie później niż w terminie 14 dni od powzięcia informacji o spłacie długu, albo o jego nieistnieniu, do wystąpienia do KRD z żądaniem usunięcia informacji o tym zobowiązaniu i dłużniku. Analogicznie sytuacja przedstawia się, gdy dłużnik wnioskuje do wierzyciela o usunięcie nieprawdziwych czy nieaktualnych informacji (art. 30 Ustawy). Sankcje dla opieszałego lub nieuczciwego (zgłaszającego nieprawdziwe informacje) wierzyciela mogą być wyjątkowo bolesne. Na podstawie art. 47 i art. 48 ust. 1 Ustawy, może zostać on ukarany grzywną nawet do 30 tysięcy złotych.
Jakie więc rozwiązanie proponujemy dla przedsiębiorcy, który bezpodstawnie został wpisany do KRD albo widnieje w rejestrze nadal pomimo spłaty swojego zobowiązania? W takim przypadku wskazane byłoby wezwanie nieuczciwego czy też opieszałego wierzyciela do niezwłocznego wystąpienia do KRD z żądaniem usunięcia wpisu pod rygorem zgłoszenia sprawy odpowiednim organom ścigania. Ponadto przedsiębiorca, którego dobre imię czy reputacja zostały naruszone w wyniku bezpodstawnego wpisu albo poprzez nieusunięcie go z KRD niezwłocznie po spłacie zobowiązania, może dochodzić ochrony swoich dóbr osobistych na drodze cywilnej na podstawie art. 24 par. 1 Kodeksu Cywilnego z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz.U. Nr 16 poz. 93 ze zm.). W szczególności przedsiębiorca, którego dobro osobiste zostało zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania (czyli usunięcia wpisu), chyba że nie jest ono bezprawne (do momentu spłaty długu, wpis w KRD po spełnieniu przesłanek przytaczanych wyżej w artykule nie jest bezprawny). W razie dokonanego naruszenia dóbr osobistych, przedsiębiorca może żądać od nieuczciwego lub opieszałego wierzyciela dopełnienia czynności potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia, w szczególności złożenia stosownego oświadczenia. Na zasadach przewidzianych w Kodeksie Cywilnym możliwe jest również żądanie zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy na wskazany cel społeczny. Par. 2 niniejszego artykułu kodeksowego daje natomiast możliwość dochodzenia odpowiedniego odszkodowania przez poszkodowanego bezprawnym wpisem w KRD. Jednakże w sytuacji, gdy chcemy otrzymać odszkodowanie z powyższego tytułu, konieczne staje się wykazanie wysokości szkody. Nie to sprawa łatwa, ponieważ problem w oszacowaniu szkody pojawia się niezwykle często w takich sytuacjach. Jak bowiem wykazać, iż nie udało się nam podpisać intratnego kontraktu z danym partnerem biznesowym z powodu widnienia naszej firmy w KRD? No i jak udowodnić wysokość ewentualnych utraconych z powodu niezawarcia umowy umowy korzyści?
Natomiast gdy wierzyciel wpisze do KRD wierzytelność sporną, której wysokość lub istnienie kwestionujemy, wtedy zalecane byłoby w pierwszej kolejności wystąpienie do sądu z powództwem o ustalenie nieistnienia zobowiązania na podstawie art. 189 Kodeksu Postępowania Cywilnego z dnia 17 listopada 1964 r. (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.). Po uzyskaniu korzystnego dla nas wyroku, możemy wystąpić do nieuczciwego wierzyciela z pismem, w którym żądamy usunięcia wpisu. W przypadku niezastosowania się wierzyciela do naszego wezwania, należałoby zastosować procedurę analogiczną do wskazywanej w poprzednim paragrafie.
Podsumowując główne tezy niniejszego artykułu, warto wskazać, iż nie jesteśmy bezbronni w przypadku, gdy nieuczciwy czy opieszały wierzyciel wpisze nas do KRD (także w przypadku wierzytelności spornej) albo nie usunie tego wpisu niezwłocznie po uregulowaniu długu. Zawsze możemy bowiem wystąpić przeciwko takiej osobie na drogę karną lub cywilną, a potencjalne dolegliwości prawne z tytułu bezprawnego zachowania tego podmiotu mogą być dla niego bardzo bolesne, szczególnie od strony finansowej.
Powyższy artykuł stanowi podstawową wiedzę do zawartej tematyki. Jeżeli interesuje Cię profesjonalne wsparcie prawne w powyższym zakresie skontaktuj się z naszymi specjalistami.
