Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2023 roku
W uchwale z dnia 3 października 2023 r. (sygn. akt III CZP 22/23) Sąd Najwyższy stwierdził, że osoba prawna może domagać się od osoby, która naruszyła jej dobra osobiste zadośćuczynienia na doznaną krzywdę. Sąd Najwyższy podkreślił, że art. 448 § 1 Kodeksu cywilnego stosuje się odpowiednio do osób prawnych. Przywołany przepis stanowi, że w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę albo zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. Przepis ten stosuje się odpowiednio do osób prawnych, zgodnie z treścią art. 43 Kodeksu cywilnego.
Zadośćuczynienie dla osób prawnych za naruszenie dóbr osobistych
Wziąwszy pod uwagę powyższe, osoba prawna, której dobra osobiste zostały naruszone może domagać się nie tylko odszkodowania (wyrównania szkody majątkowej), lecz również zadośćuczynienia (wyrównania szkody niemajątkowej, poczucia krzywdy). Jednym z najważniejszych dóbr osobistych osoby prawnej jest dobra sława (renoma), na którą osoba prawna nierzadko pracuje latami. Rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji o osobie prawnej może doprowadzić do utraty dobrego imienia, a jednoznaczne określenie szkody majątkowej nierzadko nastręcza trudności. Jedna niepochlebna opinia, szczególnie wyrażona w internecie, może doprowadzić do utraty możliwości biznesowych przez spółkę lub inną osobę prawną. W takich przypadkach określenie szkody, jaką osoba ta poniosła nierzadko jest niemożliwe. Możliwość dochodzenia przez osobę prawną – poza odszkodowaniem – również zadośćuczynienia wzmacnia ochronę osoby prawnej przed bezprawnym naruszaniem jej dóbr osobistych.
Kryteria ustalania wysokości zadośćuczynienia
Kwota zadośćuczynienia nie może być ustalana dowolnie, w oderwaniu od okoliczności faktycznych sprawy. Określenie „odpowiedniej” sumy zadośćuczynienia wymaga rozważenia wszystkich okoliczności sprawy, w szczególności rodzaju naruszonego dobra i rozmiaru doznanej krzywdy, intensywności naruszenia oraz stopnia winy sprawcy, a także sytuacji majątkowej zobowiązanego.
Edyta Kuś Adwokat – senior associate
NK Legal Partners
