CZY MOŻNA PRZEKSZTAŁCIĆ SPÓŁKĘ JAWNĄ W PRZEDSIĘBIORSTWO JEDNOOSOBOWE?

W obrocie gospodarczym niejednokrotnie dochodzi do sytuacji, w której część dotychczasowych wspólników chce zrezygnować z prowadzenia działalności gospodarczej, zaś pozostali wspólnicy nadal chcą prowadzić interesy. Wspólnicy spółek jawnych często zastanawiają się, co stanie się w sytuacji, gdy tylko jeden z nich będzie chciał kontynuować prowadzenie działalności gospodarczej. Czy jest możliwe przekształcenia spółki jawnej w jednoosobowe przedsiębiorstwo, rejestrowane w CEIDG? Jeśli nie – czy istnieje jakieś rozwiązanie w przypadku, gdy tylko jeden z dotychczasowych wspólników spółki jawnej chce prowadzić interesy w formie przedsiębiorstwa jednoosobowego? Przepisy prawa nie przewidują możliwości przekształcenia spółki jawnej w jednoosobowego przedsiębiorcę, podlegającego wpisowi do CEIDG. Zgodnie bowiem z treścią art. 551 § 1 Kodeksu spółek handlowych, dalej: k.s.h., spółka jawna może być przekształcona w inną spółkę handlową, tzn. w spółkę partnerską, komandytową, komandytowo-akcyjną, spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcyjną. Nie jest możliwe również, by spółka jawna funkcjonowała nadal po pozostaniu w niej jedynie jednego ze wspólników. Istnieje natomiast możliwość rozwiązania spółki jawnej (jednomyślną uchwałą wspólników) i założenia jednoosobowej działalności. Należy mieć na uwadze, że konsekwencją rozwiązania spółki jawnej jest konieczność przeprowadzenia likwidacji tej spółki. Co do zasady, likwidatorami są wszyscy wspólnicy. Do sądu rejestrowego należy zgłosić: otwarcie likwidacji, nazwiska i imiona likwidatorów oraz ich adresy, sposób reprezentowania spółki przez likwidatorów i wszelkie w tym zakresie zmiany, nawet gdyby nie nastąpiła żadna zmiana w dotychczasowej reprezentacji spółki. Każdy likwidator ma prawo i obowiązek dokonania zgłoszenia. Likwidatorzy powinni zakończyć bieżące interesy spółki, ściągnąć wierzytelności, wypełnić zobowiązania i upłynnić majątek spółki. Nowe interesy mogą być podejmowane tylko w przypadku, gdy jest to niezbędne do ukończenia spraw w toku. Z majątku spółki spłaca się przede wszystkim zobowiązania spółki oraz pozostawia się odpowiednie kwoty na pokrycie zobowiązań niewymagalnych lub spornych. Pozostały majątek dzieli się między wspólników stosownie do postanowień umowy spółki. W przypadku braku stosownych postanowień umowy spłaca się wspólnikom udziały. Nadwyżkę dzieli się między wspólników w takim stosunku, w jakim uczestniczą oni w zysku. Rzeczy wniesione przez wspólnika do spółki tylko do używania zwraca się wspólnikowi w naturze. Jeżeli majątek spółki nie wystarcza na spłatę udziałów i długów, niedobór dzieli się między wspólników stosownie do postanowień umowy, a w razie ich braku – w stosunku, w jakim wspólnicy uczestniczą w stracie. W przypadku niewypłacalności jednego ze wspólników, przypadającą na niego część niedoboru dzieli się między pozostałych wspólników w takim samym stosunku. Likwidatorzy powinni zgłosić zakończenie likwidacji i złożyć wniosek o wykreślenie spółki z rejestru. Na marginesie, wspólnicy spółki jawnej mogą również umownie ograniczyć odpowiedzialność niektórych wspólników spółki jawnej za zobowiązania tej spółki. Zgodnie z treścią art. 51 § 1 i 2 k.s.h., każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu. Określony w umowie spółki udział wspólnika w zysku odnosi się, w razie wątpliwości, także do jego udziału w stratach. Art. 37 k.s.h. wskazuje na to, że przepisy art. 51 § 1 i 2 k.s.h. mają charakter dyspozytywny, tzn. mogą być modyfikowane postanowieniami umowy spółki jawnej. Można zatem zmienić umowę spółki, modyfikując zasady odpowiedzialności poszczególnych wspólników. Trzeba jednak mieć na uwadze, że umowne ograniczenie lub wyłączenie odpowiedzialności niektórych wspólników za zobowiązania spółki jawnej wywołuje jedynie skutki wewnętrzne, tzn. między wspólnikami. Takie umowne ograniczenie odpowiedzialności nie będzie wyłączało czy ograniczało zasady solidarnej odpowiedzialności tych wspólników za zobowiązania spółki. Agnieszka Przybylska Prawnik Kancelaria NK Legal ]]>