Wielu przedsiębiorcom zatrudniającym pracowników na podstawie umowy o pracę albo zleceniobiorców (czy wykonujących dzieło) na podstawie umowy cywilnoprawnej nie jest obcy temat egzekucji komorniczej z wynagrodzenia ich pracowników za pracę albo z wynagrodzenia zleceniobiorców za wykonane usługi.
Przedsiębiorcy stosunkowo często otrzymują wezwania od komornika do przekazywania na jego konto sum wypłacanych pracownikom albo zleceniobiorcom. Wynika to z tego, że przeciwko pracownikom (zleceniobiorcom) toczą się postępowania egzekucyjne, gdyż są oni dłużni osobom trzecim konkretne pieniądze.
Najczęściej komornik przy wezwaniu, które tytułuje jako „ZAJĘCIE WIERZYTELNOŚCI” używa następującej formuły:
„Na zasadzie art. 896 § 1 pkt 1 i 2 k.p.c. wzywam dłużnika zajętej wierzytelności:
1. do złożenia komornikowi w ciągu tygodnia oświadczenia (art. 896 § 1 pkt 1 i 2 k.p.c.)
a) czy i w jakiej wysokości przysługuje dłużnikowi zajęta wierzytelność lub czy uznaje zajęte prawo i w jakiej wysokości,
b) czy zajętą wierzytelność uiści czy też odmawia uiszczenia i z jakiej przyczyny,
c) kiedy nastąpi wypłata zajętej wierzytelności,
d) czy zajmowana wierzytelność jest już zajęta i przez jaką władzę,
e) wskazanie aktualnego znanego przez pracodawcę miejsca zamieszkania dłużnika,
2. do potrącania zajętej wierzytelności dłużnika, aż do zaspokojenia egzekwowanej należności i kosztów egzekucyjnych i przekazywania jej komornikowi na konto: ……… (…)”
Dłużnik zajętej wierzytelności
Kim jest dłużnik zajętej wierzytelności? Odpowiedź jest prosta – tym dłużnikiem jest przedsiębiorca będący pracodawcą albo zleceniodawcą. Wobec powyższego przedsiębiorca powinien w ciągu 7 dni od otrzymania pisma ustosunkować się do wezwania komornika.
Co więc napisać w ewentualnej odpowiedzi i jaką kwotę przekazywać komornikowi? Czy będzie to cała kwota otrzymywana przez naszego pracownika/zleceniobiorcę?
W pierwszej kolejności powinniśmy wskazać, iż zatrudniamy pracownika/zleceniobiorcę na podstawie umowy o pracę/umowy zlecenia i wskazać, jakie wynagrodzenie brutto i netto on zarabia. Następnie należy odpowiedzieć na najtrudniejsze pytanie dotyczące przekazywanych sum. Dlaczego najtrudniejsze?
Otóż nie zawsze możliwym będzie przekazywanie wszystkich sum wynagrodzenia pracownika na konto komornika. Powyższe zależy od podstawy prawnej – generalnie pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę są lepiej chronieni. Należy bowiem pamiętać o dwóch artykułach Kodeksu pracy – o art. 87 i art. 871 wskazuje, że:
Art. 87 [Potrącenia z wynagrodzenia]
§ 1. Z wynagrodzenia za pracę – po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych – podlegają potrąceniu tylko następujące należności:
1) sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych;
2) sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne;
3) zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi;
4) kary pieniężne przewidziane w art. 108.
§ 2. Potrąceń dokonuje się w kolejności podanej w § 1.
§ 3. Potrącenia mogą być dokonywane w następujących granicach:
1) w razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych – do wysokości trzech piątych wynagrodzenia;
2) w razie egzekucji innych należności lub potrącania zaliczek pieniężnych – do wysokości połowy wynagrodzenia.
§ 4. Potrącenia, o których mowa w § 1 pkt 2 i 3, nie mogą w sumie przekraczać połowy wynagrodzenia, a łącznie z potrąceniami, o których mowa w § 1 pkt 1 – trzech piątych wynagrodzenia. Niezależnie od tych potrąceń kary pieniężne potrąca się w granicach określonych w art. 108.
§ 5. Nagroda z zakładowego funduszu nagród, dodatkowe wynagrodzenie roczne oraz należności przysługujące pracownikom z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej podlegają egzekucji na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych do pełnej wysokości.
§ 6.(uchylony)
§ 7. Z wynagrodzenia za pracę odlicza się, w pełnej wysokości, kwoty wypłacone w poprzednim terminie płatności za okres nieobecności w pracy, za który pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia.
§ 8. Potrąceń należności z wynagrodzenia pracownika w miesiącu, w którym są wypłacane składniki wynagrodzenia za okresy dłuższe niż 1 miesiąc, dokonuje się od łącznej kwoty wynagrodzenia uwzględniającej te składniki wynagrodzenia.
Art. 871 [Kwoty wolne od potrąceń]
§ 1. Wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:
1) minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych – przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne;
2) 75% wynagrodzenia określonego w pkt 1 – przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi;
3) 90% wynagrodzenia określonego w pkt 1 – przy potrącaniu kar pieniężnych przewidzianych w art. 108.
§ 2. Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, kwoty określone w § 1 ulegają zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.
Wobec powyższego, komornikowi możemy oddać maksymalnie 60 % wynagrodzenia pracownika przy założeniu, że kwota ta będzie przeznaczona na należności wynikających z alimentów (np. alimenty na dzieci), a tylko 50 % wynagrodzenia w przypadku innych długów pracownika (co jest zdecydowanie częstszą sytuacją). Ponadto musimy pozostawić pracownikowi kwoty odpowiadające co najmniej wynagrodzeniu minimalnemu – obecnie 1750 zł brutto, czyli 1286,16 zł netto. Jeśli więc pracownik zarabia tylko kwotę wynagrodzenia minimalnego, komornikowi nie przekażemy ani złotówki i powinniśmy to wskazać w odpowiedzi na jego wezwanie.
Osoby zatrudnionej na podstawie umowy zlecenia lub innej cywilnoprawnej
Nieco gorzej przedstawia się sytuacja osoby zatrudnionej na podstawie umowy zlecenia lub innej cywilnoprawnej. Wtedy – o ile wynagrodzenie osiągane przez nią nie jest jedynym, które otrzymuje (bo np. zatrudniony jest jeszcze u innego przedsiębiorcy na podstawie umowy o pracę) – konieczne będzie przekazanie całej sumy wynagrodzenia na konto komornika. Dopiero, gdy wynagrodzenie osoby przez nas zatrudnianej będzie jej jedynym źródłem utrzymania, wtedy występują podobne ograniczenia jak wymienione w Kodeksie pracy (wynika to z art. 833 § 1 w zw. z art. 833 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego) – maksymalnie 50 (60) % tej sumy będziemy mogli przekazać na konto komornika. Kwota minimalnego wynagrodzenia nie dotyczy jednak umów cywilnoprawnych, a więc zająć będzie można zawsze co najmniej 50 % kwoty wynagrodzenia zleceniobiorcy (wykonawcy dzieła, itd.) niezależnie od tego, ile będzie ono wynosić.
Wracając do naszej odpowiedzi na pytania komornika, wskazujemy mu następnie, w jakich terminach będą przekazywane sumy wynagrodzenia pracownika na konto komornicze, oraz to, że posiadamy lub nie wiedzę na temat tego, czy przeciwko pracownikowi (zleceniobiorcy) toczą się inne postępowania egzekucyjne. Na końcu podajemy aktualny adres zamieszkania pracownika (zleceniobiorcy), jeżeli takim dysponujemy.
Istotne jest to, by pismo zawierające pełną odpowiedź na wezwanie komornika zostało mu wysłane w terminie 7 dni od jego otrzymania. W przypadku nieudzielenia odpowiedzi, komornik może wymierzyć na nas jako na pracodawców grzywnę w wysokości do 2.000 zł, o czym stanowi art. 886 § 1 k.p.c.
Tak więc nie zostawiajmy pisma komornika bez odpowiedzi, a jako pracodawcy działajmy zgodnie z prawem i dostarczmy niezbędne informacje wymagane w ustawach.
Prawnik
Kancelaria NK Legal
