Jak formalnie nabyć spadek
W polskim systemie prawnym spadkobierca nabywa spadek (czyli prawa i obowiązki majątkowe zmarłego – spadkodawcy) z mocy prawa już z chwilą jego „otwarcia”, które z kolei następuje z chwilą śmierci spadkodawcy.
Wówczas jednak rodzą się wątpliwości co do tego, kto i jakie składniki majątkowe nabył po spadkodawcy. Aby więc sformalizować i wykazać fakt nabycia spadku wobec osób trzecich, spadkobierca winien uzyskać dokument w postaci postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku albo aktu poświadczenia dziedziczenia.
Dopiero powyższy dokument stanowi dowód przejścia spadku na rzecz spadkobiercy, który daje podstawę m.in. do przerejestrowania samochodu wchodzącego w skład majątku spadkowego czy wpisania spadkobiercy (jako nowego właściciela) do księgi wieczystej prowadzonej dla nieruchomości wchodzącej w skład spadku.
Spadkobiercy mogą złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku do sądu lub zwrócić się o sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia przez notariusza.
Notariusz sporządzi akt poświadczenia dziedziczenia, jeżeli zostaną spełnione przesłanki ustawowe. Podkreślenia wymaga, iż w przypadku wyboru tej drogi wszystkie osoby należące do kręgu spadkobierców ustawowych i testamentowych (ewentualnie – uprawnione do zapisów windykacyjnych) muszą osobiście i jednocześnie złożyć podpisy przed notariuszem sporządzającym protokół dziedziczenia i akt poświadczenia dziedziczenia. Wyklucza to istnienie jakichkolwiek sporów, w tym przykładowo co do ważności testamentu.
Procedurę sądową ‘wieńczy’ natomiast wydanie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, w którym sąd wymienia spadkodawcę oraz wszystkich spadkobierców, którym spadek przypadł, jak również przy pomocy liczb ułamkowych wskazuje wysokość przysługujących każdemu ze spadkobierców udziałów w spadku. Jeżeli wyłoni się spór o ważność testamentu, sąd rozstrzyga ten spór w toku postępowania. Ponadto sąd stwierdza również nabycie przedmiotu zapisu windykacyjnego, wymieniając osobę dla której spadkodawca uczynił zapis windykacyjny, a także przedmiot tego zapisu.
Stwierdzenie nabycia spadku oraz poświadczenie dziedziczenia nie może nastąpić przed upływem 6 miesięcy od dnia otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy), chyba że wszyscy znani spadkobiercy złożyli już oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.
Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku składa się we właściwym sądzie spadku, którym zgodnie przepisami jest sąd ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy (co do zasady). Wniosek może złożyć każdy, kto ma w tym interes, a zatem nie tylko spadkobiercy, ale również uprawnieni do zachowku, czy również wierzyciele spadkodawcy.
W postępowaniu powinny wziąć udział wszystkie osoby mogące wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi. We wniosku należy podać adresy zamieszkania uczestników postępowania. Należy wskazać imię i nazwisko spadkodawcy, jego ostatnie miejsce zamieszkania oraz czy pozostawił on testament.
Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku powinien zawierać zwięzłe uzasadnienie, w treści którego należy m.in. opisać stopień pokrewieństwa łączący zmarłego spadkodawcę i wymienionych w treści wniosku uczestników postępowania.
Do wniosku należy dołączyć: akt zgonu spadkodawcy, akty stanu cywilnego wskazujące na pokrewieństwo uczestników postępowania ze zmarłym (np. odpis skrócony aktu urodzenia, odpis skrócony aktu małżeństwa), testament lub testamenty, które pozostawił spadkodawca, a także odpisy wniosku w ilości odpowiadającej liczbie uczestników postępowania.
W razie jakichkolwiek dodatkowych pytań zapraszamy do kontaktu. Bartłomiej Ofierski, prawnik, Kancelaria NK Legal ]]>
